1951-ci ildə ADU-nun Geologiya-coğrafiya fakültəsini bitirmiş və Moskvada SSRİ Elmlər Akademiyasının Kristalloqrafiya İnstitutunda aspiranturaya qəbul olunmuşdur. 1955-ci ildə namizədlik, 1969-cu ildə Moskvada doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. O, seqmentlərin silikat və hidrosilikat strukturlarını öyrənmişdir ki, bunların da arasında bağlayıcı xüsusiyyətlərinə görə kso-notlit xüsusi əhəmiyyət daşıyır. 1976-cı ildə o, Azərbaycan EA-ya müxbir üzv seçilmişdir. X.S.Məmmədov Azərbaycanda kristalloqra- fiya və kristallokimya məktəbinin yaradıcısıdır. Azərbaycan EA-nın Qeyri-Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda o, struktur kimya laboratoriyası yaratmış, təbii seolitlərin strukturunu müəyyən etməklə onun sintetik analoqunun alınması qaydasını işləyib hazırlamışdır. Maddə strukturunu öyrənməkdə vacib olan Paterson funksiyasını təyin etmək üçün «Üç- tikanlı teorem»in, 250-dən çox elmi əsərin, bir neçə kəşfin müəllifidir.
v